Ở Đây

Vào giữa thập niên 80 của thế kỷ trước, Phương Thảo Am là một khu đất trồng cây nông nghiệp. Một đạo hữu đã hiến cúng khu đất này cho Trưởng lão Giác Dũng để chăm lo đời sống kinh tế cho đạo tràng trong thời kỳ còn khó khăn. Lúc đó, Trưởng lão Giác Dũng đang là trụ trì đạo tràng Tịnh xá Ngọc Quang, phường Thắng Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột. Được sự hỗ trợ của ban quản lý đất đai phường Thắng Lợi lúc đó, và phường Tân Lợi bây giờ, khu đất này được giữ gìn cho đến ngày nay. 

Ở đây, lúc đó, Phương Thảo Am chưa hình thành. 

Qua thập niên 90, Trưởng lão cho trồng cây công nghiệp lâu năm. Từ trồng khoai sắn sang trồng cà phê và điều. Thời điểm này, nhu cầu tôn giáo của người dân bắt đầu được nhà nước quan tâm. Nhu cầu học Pháp tu tập của Phật tử ngày càng cao. Nhận thấy nhu cầu đó, Trưởng lão muốn xây dựng một đạo tràng mới tại khu đất này để Phật tử và bà con thuộc phía bắc phường Thắng Lợi lúc đó, Bắc Tân Lợi bây giờ, có nơi nương tựa tâm linh và tu học Phật pháp. Năm 1997, Trưởng lão cho đào một cái giếng và dựng một cái am nhỏ để quý sư và Phật tử tránh nắng đụt mưa khi lao động làm vườn ở đây. Nhưng nơi đây đất cao quá, giếng không có nước, cà phê không phát triển, chỉ còn cây điều. Ý định dựng lập đạo tràng cũng chậm lại. 

Từ những ngày đầu, Trưởng lão đã có ý định xây dựng một cơ sở tu thiền nơi đây. "Phương Thảo Am" chính là tên Trưởng lão đặt dựa trên tinh thần đơn giản, biết đủ, gần gũi với thiên nhiên. Chỉ cần một ngôi nhà đơn sơ làm bằng cây lá thoảng khí vườn rừng là đủ cho người tìm chân lý dừng chân thực hành giáo pháp của bậc giác ngộ. 

Tuy nhiên, vào thời điểm này, sự quan tâm của chư tăng và Phật tử về việc học pháp tu thiền chưa cao. Duyên chưa đủ để Trưởng lão xúc tiến việc dựng lập cơ sở. Phương Thảo Am vẫn chỉ là một am nhỏ khiêm tốn trên khu đất rộng mỗi khi Trưởng lão đưa những người quan tâm đến thăm và giới thiệu. Các Phật tử đệ tử của Trưởng lão ở Nha Trang, Sài Gòn được giới thiệu đến PTA đều biết ý nguyện dựng lập cơ sở tu thiền nơi đây của Trưởng lão.  

Ở đây, lúc đó, Phương Thảo Am mới được Trưởng lão Giác Dũng đặt tên và định hướng thành lập.

Bước sang năm 2000, đổi thay rõ nét hơn. Trưởng lão bắt đầu cho chư tăng ra dựng cốc tịnh tu tại Phương Thảo Am. Nhưng các sư dựng cốc chủ yếu là để yên tu, tịnh dưỡng và chữa bịnh. Ý nguyện dựng lập cơ sở tu thiền của Trưởng lão vẫn chưa ai để ý quan tâm hỗ trợ. Mặc dù đã có người ở thường xuyên, Phương Thảo Am vẫn là nơi canh tác nông nghiệp. Cây trồng chính vẫn là điều. Giếng mới được khoan và có nước. Quý sư có thể ở lại Phương Thảo Am nhiều ngày được. Sư Giác Quý là người thường xuyên phụ giúp Trưởng lão trông coi việc trồng trọt và thu hoạch nơi đây.  

Ở đây, lúc đó, Phương Thảo Am vẫn chỉ là một am nhỏ khiêm tốn trên khu đất rộng mỗi khi Trưởng lão đi về.

Đến năm 2010, giai đoạn tiếp giữ đã qua, giai đoạn xây dựng bắt đầu. Công việc của Trưởng lão ở giáo hội, giáo đoàn, ban trị sự và tịnh xá hầu hết đều đã ổn định. Các đệ tử xuất gia đã trưởng thành. Thiền học bắt đầu được quan tâm nhiều hơn. Trưởng lão quyết định xây dựng một cơ sở tu tập mới tại Phương Thảo Am và giao cho Sư Giác Kiến đảm trách. Trưởng lão cân nhắc rất kỹ để chỉ hướng xây dựng một cơ sở học pháp tu thiền đáp ứng được nhu cầu tu tập chính đáng của người học đạo, đồng thời, giữ được truyền thống khất sĩ đúng như Tổ sư Minh Đăng Quang tiếp truyền. 

Lúc này, Trưởng lão đi về Phương Thảo Am thường xuyên hơn. Giới thiệu Phương Thảo Am và những ý tưởng của mình cho các Phật tử quan tâm đến thiền nhiều hơn. Phần lớn là những người từ phương xa. 

Ở đây, lúc này, một Phương Thảo Am với mô hình sinh hoạt mới đang hình thành trong ý tưởng của Trưởng lão. 

Kế hoạch xây dựng Phương Thảo Am được thực hiện theo sự chỉ dạy của Trưởng lão.
Tháng 1 năm 2012, đợt tu thiền đầu tiên tại Phương Thảo Am bắt đầu. Ngày 27 tháng 1 năm 2012, Trưởng lão Giác Dũng đã đến Phương Thảo Am chứng minh trợ duyên và khích lệ các thiền sinh tu tập trong đợt tu đầu tiên này. 

Tháng 3 năm 2012, một đợt tu nữa được tổ chức. Phương Thảo Am bắt đầu được sự quan tâm hỗ trợ của các thiền sinh từ Nha Trang, Kontum. 

Tháng 4 năm 2012, xây dựng cơ bản bắt đầu với các lối đi thiền và chỗ ngồi thiền tập trung. 

Tháng 7 năm 2012, các làm thủ tục hành chính, đất đai để xây dựng cơ sở theo sự chỉ dạy của Trưởng lão Giác Dũng được tiến hành.

Tháng 10 năm 2012, Sư Giác Kiến chính thức về ở Phương Thảo Am theo lời chỉ dạy của Trưởng lão Giác Dũng để xây dựng trung tâm thiền và hướng dẫn thiền sinh tu tập. 

Tháng 12 năm 2012, Thiền đường Không vách được xây dựng với sự chứng minh của Trưởng lão Giác Dũng và tịnh tài do phật tử Huệ Mẫn phát tâm cúng dường. 

Ở đây, một Phương Thảo Am đã thực sự hình thành dưới sự che chở và chỉ dạy của Trưởng lão. 

Các khóa tu, đợt tu, các buổi tọa đàm được tổ chức thường xuyên. Các lớp thiền bắt đầu hình thành. Phương pháp thiền được phổ biến ở đây dựa trên 3 nguồn chính. 

Nguồn thứ nhất là Bộ Kinh Nikaya ghi lại lời dạy của Đức Phật Thích ca Mâu Ni. Trong đó, phương pháp thiền được tìm thấy trong một số thiền kinh căn bản như Kinh Niệm Xứ, Kinh Quán Niệm Hơi Thở, Kinh Người biết sống an lành. 

Nguồn thứ hai là Bộ Chơn Lý ghi lại pháp lý do Tổ sư Minh Đăng Quang giảng dạy. Phương pháp thiền Tổ sư giảng giải chủ yếu nằm trong bài Số Tức Quan, Nhập Định và Thần Mật. 

Nguồn thứ ba là những lời hướng dẫn thiền của Trưởng lão Giác Dũng do quý tăng sư và cư sĩ học trò của Trưởng lão thọ học và chia sẻ lại. Nguồn này hiện rất khiêm tốn và cần sự hỗ trợ của nhiều người. Quý Sư chỉ ghi chép và chia sẻ lại một phần nhỏ trong nguồn pháp này mà thôi. 

Ngoài ra, những lời giảng giải về thiền của các bậc thầy khả kính đương đại như Thiền sư Thanh Từ, Thiền sư Nhất Hạnh, Thiền sư Ajahn Mun, Thiền sư Ajahn Chah, Thiền sư Ledi Sayadaw, Thiền sư Webu Sayadaw, Thiền sư Mahasi Sayadaw, Thiền sư Goenka,... là những nguồn pháp bảo quý báu cho mọi người. 

Ngày 25 tháng 2 năm Quý Tỵ (5/4/2013), Trưởng lão Giác Dũng viên tịch. Nguồn pháp và hướng đi mà Trưởng lão chỉ dạy vẫn luôn là chỗ dựa và định hướng của Phương Thảo Am. 

Mọi sự vật hiện tượng luôn thay đổi. Đó là ngọn. Tâm mới là gốc. Trưởng lão đã dạy như vậy. 

Ở đây, dù Trưởng lão Giác Dũng đã viên tịch, nhưng trong dòng thành hoại của vật chất, tinh thần của Trưởng lão luôn được tiếp nối. 

Khi cơ sở vật chất đã tạm đủ, các lớp học pháp tu thiền đã hình thành, Phương Thảo Am đã trở thành điểm đến cho những ai muốn tìm cầu bình yên hữu duyên với phố núi. 

10 nhà lưu trú nhỏ đơn sơ giống như am cỏ ngày xưa thầy dựng, đủ cho các tu sinh dừng chân tạm nghỉ. 1 thiền đường Không vách, có chỗ cho những giờ ngồi thiền tập trung và những buổi chia sẻ pháp tập thể. Lối đi thiền dẫn khắp khuôn viên. Việc đến đi, tùy duyên lưu trú của thiền giả trở nên tự nhiên. Xuân đến Phương Thảo viên cũng được. Đông rời Phương Thảo am cũng vui. Tự tại, vô ngại và thanh thoát trên mọi lối đi nẻo về.

Nhóm thiền Vipassana V2, Anapanasati A2 hình thành. Thiền sinh bắt đầu tích cực chung tay xây dựng cơ sở. 

Ở đây, thiền đã là chất sống của Phương Thảo Viên. 

Người về học thiền ngày càng đông, Phương Thảo Am cần một thiền đường mới. Duyên lành hội đủ, Thiền đường Bình Yên đã được dựng xong trong năm 2015 với nguồn tịnh tài do Phật tử Yến Ngọc và các thiền sinh trong các nhóm thiền cúng dường. 

Thiền sinh tích cực tham gia tổ chức học tập. Cơ sở vật chất được hoàn thiện hơn. 

Phương Thảo Am bình yên hơn. Nhưng bình yên lâu bền không có bên ngoài. Bình yên thực thụ chỉ có trong tâm mỗi hành giả. Đức Phật, các vị Tổ, các vị Thầy đều dạy như vậy. Ai ai đến học thiền ở Phương Thảo Am cũng được hướng dẫn sống chậm lại, dừng lại, nương theo hơi thở, quay về bên trong. Quan sát tâm mình cho kỹ, bình yên có mặt ở đó. 

Đã 3 năm sau ngày Trưởng lão viên tịch. Gần 5 năm từ khi Phương Thảo Am thành hình. Phương Thảo Am vẫn bình yên như xưa. Truyền vào đó là tâm lực của nhiều hành giả, kể cả những hành giả sơ cơ. Các lối đi thiền ở đây đã dẫn đường và nâng bước cho nhiều đôi chân bao phen lạc lối. Thiền đường Bình Yên đã che chở cho bao người nhẹ lướt qua giông tố cuộc đời. 

Hình ảnh của Đức Thế Tôn, hình ảnh của Tôn sư Minh Đăng Quang, hình ảnh của Trưởng lão Giác Dũng được tôn trí trên Thiền đường Bình Yên đã trở thành chỗ dựa tâm linh cho hành giả nơi đây. 

Nhóm thiền Căn bản B2, nhóm thiền Vipassana V3 hình thành như những thiện duyên. 

Sự hướng dẫn của thầy chỉ là một nhịp cầu tiếp nối nhịp cầu, góp một chút duyên nho nhỏ giúp hành giả tìm về với những giá trị tâm linh cao quý mà Đức Thế Tôn đã dạy. 

Thầy trò Phương Thảo Am tiếp bước tìm về. Từ ngoài vào trong. Đó là tâm. Đó là Phật. Đó là Bình Yên. Đó là Niết-bàn.

Một chặng đường của Phương Thảo Am đã qua. 
Một hành trình mới bắt đầu. 
Mọi thứ đang đổi thay.
Đức Phật dạy:
Chánh pháp còn phải bỏ đi, huống nữa là phi pháp.
Do vậy, này các Tỷ-kheo, cái gì không phải của các Ông, các Ông hãy từ bỏ. Các Ông từ bỏ, sẽ đưa lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. Chư Tỷ-kheo, cái gì không phải của các Ông? Chư Tỷ-kheo, sắc không phải của các Ông, hãy từ bỏ sắc. Các Ông từ bỏ sắc sẽ đưa lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. Chư Tỷ-kheo, thọ không phải của các Ông, hãy từ bỏ thọ. Các Ông từ bỏ thọ sẽ đưa lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. Chư Tỷ-kheo, tưởng không phải của các Ông, hãy từ bỏ tưởng. Các Ông từ bỏ tưởng sẽ đem lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. Chư Tỷ-kheo, các hành không phải của các Ông, hãy từ bỏ các hành. Các Ông từ bỏ các hành sẽ đem lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. Chư Tỷ-kheo, thức không phải của các Ông, hãy từ bỏ thức. Các Ông từ bỏ thức sẽ đem lại hạnh phúc, an lạc lâu dài cho các Ông. (Kinh Alagaddùpama sutta, MN.22)

Phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng. Nhược kiến chư tướng phi tướng tắc kiến Như Lai. (Kinh Kim Cang)

***

Với sự chung tay góp sức của Phật tử Thiện Thành, Ngọc Phượng, Thiện Thạnh, Như Lý và nhiều Phật tử thân hữu xa gần, đặc biệt là sự giúp đỡ tận tình của chư Tôn đức BTS Phật giáo và các vị quản lý hành chính các cấp trong tỉnh Đăk Lăk, TỊNH XÁ NGỌC PHƯƠNG được chính thức thành lập vào tháng 11 năm 2017 trên cơ sở Phương Thảo Am này. Theo đó, Ban hộ tự chính thức được thành lập do quý Phật tử thiền sinh PTA đảm nhiệm. Ban hộ tự kết nối cùng nhiều thiền sinh PTA chung tay xây dựng Tịnh xá, hoàn thiện các thủ tục pháp lý để Phật tử nương tựa tu tập.

Tịnh xá hình thành ổn định.

Phương Thảo Am vẫn như xưa.

Thiền sinh tới lui tu tập đều đặn với tinh thần "học nơi sự thực hành kinh nghiệm" mà Tổ sư đã chỉ dạy.